Là vật tư tiêu hao chính trong sản xuất công nghiệp, tuổi thọ của lưỡi cơ khí ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả xử lý, chất lượng sản phẩm và chi phí sản xuất. Thông qua lựa chọn khoa học, vận hành tiêu chuẩn hóa, bảo trì chính xác và tối ưu hóa công nghệ, tuổi thọ của lưỡi dao có thể được kéo dài thêm 20% -50% một cách hiệu quả, đặc biệt phù hợp với các tình huống ứng dụng tần số cao như cắt kim loại, chế biến gỗ, đóng gói và in ấn. Sau đây là các phương pháp thực tế đã được ngành công nghiệp xác nhận:
1, Lựa chọn chính xác: Giảm rủi ro hao mòn từ nguồn
1. Kết hợp vật liệu gia công với vật liệu lưỡi cắt
Gia công các vật liệu thông thường như thép thường, gang: sử dụng lưỡi hợp kim cứng để cân bằng độ cứng và độ dẻo dai, tránh tiêu hao quá mức;
Gia công các kim loại màu như hợp kim nhôm và đồng: Lưỡi dao được phủ kim cương (PCD) hoặc kim cương được ưu tiên sử dụng để giảm độ mòn bám dính của dụng cụ;
Xử lý các vật liệu khó cắt như hợp kim nhiệt độ cao và hợp kim titan: Lưỡi được phủ CBN (khối boron nitrit) hoặc phủ tinh thể nano được chọn để cải thiện khả năng chịu nhiệt độ cao và chống mài mòn hơn ba lần;
Gia công các vật liệu mềm như gỗ, nhựa: Lưỡi cưa bằng thép tốc độ cao (HSS) hoặc hợp kim cứng được sử dụng để đảm bảo độ sắc bén và loại bỏ phoi mịn.
2. Thích ứng với điều kiện gia công và thông số lưỡi cắt
Kịch bản cắt tốc độ cao: Chọn lưỡi dao có góc cào nhỏ và lớp phủ dày để tăng cường độ ổn định của cạnh và tránh sứt mẻ;
Gia công hạng nặng tốc độ thấp: Sử dụng lưỡi dao có góc nghiêng lớn và chất nền có độ bền cao để giảm lực cản cắt;
Điều kiện cắt gián đoạn: Nên ưu tiên chọn lưỡi có cạnh tròn hoặc vát âm để giảm mài mòn do va đập;
Gia công siêu chính xác: Chọn các lưỡi dao có độ chính xác cao với độ chính xác lưỡi cắt ≤± 0,8 μ m để tránh hiện tượng mài mòn bất thường do độ chính xác không đủ.
2, Hoạt động được tiêu chuẩn hóa: tránh hư hỏng sớm do yếu tố con người
1. Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn lắp đặt
Làm sạch bề mặt tiếp xúc giữa lưỡi dao và giá đỡ lưỡi dao trước khi lắp đặt, loại bỏ các tạp chất như mạt sắt và vết dầu, đồng thời tránh các bề mặt tiếp xúc không bằng phẳng có thể gây ra lực căng không đều;
Dùng cờ lê lực để siết chặt lưỡi dao, với độ lệch mômen không quá ± 5% (tham khảo thông số do nhà sản xuất lưỡi dao cung cấp), để tránh nới lỏng hoặc siết quá chặt có thể gây rung và mài mòn;
Đảm bảo rằng sai số đồng tâm khi lắp đặt lưỡi dao là ≤ 0,02mm. Độ lệch tâm có thể gây ra sự phân bổ lực cắt không đồng đều và làm tăng tốc độ mài mòn cục bộ.
2. Tối ưu hóa thông số cắt để tránh hoạt động quá tải
Kiểm soát tốc độ cắt: Điều chỉnh theo chất liệu của lưỡi dao (ví dụ khi gia công thép bằng lưỡi hợp kim cứng thì tốc độ cắt khuyến nghị là 80-120m/phút). Nếu tốc độ quá nhanh dễ gây ra hiện tượng quá nhiệt và ủ lưỡi cắt, còn nếu tốc độ quá chậm sẽ làm tăng ma sát và mài mòn;
Thiết lập tốc độ tiến dao và độ sâu cắt hợp lý: Tốc độ tiến dao quá cao có thể dễ dàng gây ra nứt cạnh, trong khi tốc độ tiến dao không đủ có thể dẫn đến "ma sát cắt rỗng". Nên đặt độ sâu cắt đơn ở mức 10% -15% độ dày của vật liệu đã xử lý;
Tránh cắt khô: Ngoại trừ các lưỡi được phủ đặc biệt, các cảnh cắt kim loại yêu cầu sử dụng chất lỏng cắt để giảm nhiệt độ cắt (có thể hạ nhiệt độ lưỡi xuống 30% -50%), đồng thời cung cấp khả năng bôi trơn và loại bỏ phoi.
3. Chuẩn hóa quá trình khởi động và tắt máy
Trước khi khởi động, hãy thực hiện kiểm tra không tải để xác nhận rằng lưỡi dao quay trơn tru và không có rung động bất thường trước khi tiến hành xử lý;
Trước khi dừng máy, dừng cấp liệu và đợi tốc độ lưỡi dao giảm xuống phạm vi an toàn trước khi tắt thiết bị để tránh việc tắt máy đột ngột gây va chạm giữa lưỡi dao và phôi.
3, Bảo trì hàng ngày: Thiết lập hệ thống quản lý vòng đời đầy đủ
1. Vệ sinh và kiểm tra thường xuyên
Sau khi gia công hàng ngày, hãy làm sạch bề mặt lưỡi dao bằng chất tẩy rửa chuyên dụng (tránh dung môi ăn mòn) để loại bỏ các chất bám dính như mạt sắt, cặn phoi. Cặn phoi có thể làm tăng lực cắt và tăng tốc độ mài mòn của lưỡi;
Kiểm tra tình trạng lưỡi dao hàng tuần: Sử dụng kính lúp để quan sát xem mép lưỡi dao có bị gãy, nứt hay không (nếu vết nứt ≥ 0,2mm thì phải loại bỏ ngay lập tức), lớp phủ có bị bong ra hay không, nếu phát hiện có vấn đề thì thay thế hoặc mài lại kịp thời;
Hiệu chỉnh độ chính xác của giá đỡ dụng cụ và trục xoay hàng tháng để tránh lực không đều lên lưỡi dao do độ chính xác của thiết bị giảm.
2. Bảo quản, luân chuyển khoa học
Các lưỡi dao không hoạt động nên được bảo quản trong hộp đựng dao chuyên dụng khô ráo và thông thoáng để tránh bị rỉ sét do môi trường ẩm ướt và tránh các lưỡi dao va chạm với nhau;
Áp dụng cơ chế "sử dụng luân phiên" để tránh hoạt động liên tục lâu dài của một lưỡi dao và kéo dài tuổi thọ sử dụng tổng thể của nó;
Tra dầu chống gỉ vào cạnh lưỡi dao trong quá trình bảo quản, đặc biệt đối với những vật liệu dễ bị rỉ sét như thép tốc độ cao.
3. Mài và tái sinh chuyên nghiệp
Khi lưỡi dao bị mòn nhưng không bị nứt thì có thể tiến hành mài chuyên nghiệp. Tuổi thọ của lưỡi dao đã sửa chữa có thể đạt 70% -80% so với lưỡi dao mới, nhưng phải đảm bảo độ chính xác khi mài (độ đảo lưỡi dao ≤ 0,01mm);
Đối với các lưỡi dao có giá cao như hợp kim cứng và CBN, hãy tham gia vào hệ thống tái chế của nhà sản xuất và đạt được mức sử dụng thứ cấp thông qua các quy trình như nấu chảy lại và sơn lại, giảm chi phí sử dụng đồng thời giảm thiểu lãng phí tài nguyên.
Thông qua việc áp dụng toàn diện các chiến lược trên, không chỉ có thể kéo dài tuổi thọ của lưỡi cơ khí một cách hiệu quả mà còn có thể cải thiện độ chính xác gia công và hiệu quả sản xuất, đồng thời có thể giảm chi phí sản xuất tổng thể. Các doanh nghiệp nên phát triển kế hoạch quản lý lưỡi dao được cá nhân hóa dựa trên các kịch bản xử lý của riêng họ và kết hợp đào tạo thường xuyên để nâng cao nhận thức về tiêu chuẩn hóa của người vận hành nhằm tối đa hóa giá trị toàn bộ vòng đời của lưỡi dao.